Monografia podhalańskiej wsi Łopuszna, obejmująca dzieje miejscowości od czasów najdawniejszych do drugiej połowy XX w. Jest bardzo osobistą formą opowieści o dziejach miejscowości – jej głównym celem jest uchwycenie zmian zachodzących na przestrzeni wieków i zarazem ocalenie historii (czy szerzej: dziedzictwa) przed zapomnieniem przez współczesne pokolenia.
Do napisania tej książki Autorka przygotowywała się przez długie lata: gromadziła relacje najstarszych mieszkańców, spisane przez nich wspomnienia oraz literaturę, w której były wzmianki o Łopusznej i Podhalu. Sięgnęła także po dostępne jej drukowane i rękopiśmienne źródła historyczne. W dołączonej do rozprawy bibliografii znajduje się kilkaset pozycji obejmujących publikacje zwarte, artykuły w czasopismach naukowych i popularnych, a także w prasie tygodniowej i codziennej. Jeśli chodzi o źródła historyczne, to są wśród nich wspomnienia (drukowane i pozostające w rękopisach), wykazy urzędników i duchownych, zbiory praw oraz spora liczba materiałów archiwalnych.
Książka napisana jest w sposób przystępny dla czytelnika, tok narracji jest wartki, lektura nie jest nużąca. Przede wszystkim jednak jest to opowieść o Łopusznej i jej mieszkańcach napisana przez łopuszniankę, która z rodzinną miejscowości jest mocno związana emocjonalnie. Ten związek widać na każdej stronie.
- Od Autorki
- Zaproszenie i podziękowania
- WIEŚ ŁOPUSZNA
- ZAMIERZCHŁA HISTORIA WSI
- OD PREHISTORII DO ŚREDNIOWIECZA
- Osadnictwo na Podhalu
- Legendarne początki wsi
- Osadnictwo w dolinie Łopusznej
- Obraz wsi w XIV wieku na podstawie badań
- CZASY I RZECZYPOSPOLITEJ
- ŚREDNIOWIECZE
- Pierwsze pisane dokumenty i etymologia nazwy wsi
- Czasy Franczuchów herbu Prus
- Sprawy kościelne i powstanie Zarębków
- OKRES STAROPOLSKI
- Gospodarka Wojnarowskich herbu Skołobot
- Walerian Grzywa Poradowski herbu Korab
- Kazimirscy herbu Bibersztein
- Powstanie polan włościańskich
- Hieronim Przyłęcki herbu Śreniawa i jego spadkobiercy
- Zmiany we wsi i nowi osadnicy
- Gaspar z Cieni Cieński herbu Pomian
- Jan Lisicki herbu Prus i Barbara z Janickich
- WIEŚ W EPOCE GALICYJSKIEJ (1772–1918)
- LISICCY HERBU PRUS
- Nowe rządy, nowe czasy
- Pierwsza numeracja domów
- Regulacja spraw politycznych i publicznych
- Romuald Lisicki i nowe uniwersały cesarskie
- Rodzina Romualda Lisickiego
- Ludność wiejska – status społeczno-prawny, wojsko, pańszczyzna
- Pomiary gruntowe i podatki
- Wieś w metryce józefińskiej
- Kościół – dochody, obrzędy i budowle
- Księga powszechnych ustaw obywatelskich a księgi metrykalne
- Powstanie cmentarza „za wsią”
- Gospodarowanie Romualda w relacjach ze wsią
- Metryka franciszkańska i pierwsza mapa katastralna
- PRZERWA-TETMAJEROWIE
- Rodzina Leona Tetmajera
- Rabacja i sprawy wojskowe
- Zniesienie pańszczyzny i uwłaszczenie włościan
- Witowice Dolne – drugi dom Tetmajerów
- Sprawy sądowe i publiczne
- Sprawy kościelne i szkolne
- Zmierzch rodu Przerwy-Tetmajerów we wsi
- Księgi wieczyste
- Sytuacja materialna i zdrowotna ludności wiejskiej
- Szkoła – Państwo Bryjewscy
- Wieś oczyma Stanisława Bryjewskiego i Stanisława Cerchy
- Sprawy wojskowe i emigracja
- LGOCCY HERBU JASTRZĘBIEC
- Kazimierz Lgocki i Justyna Kamila Tetmajerówna
- Rodzina Aleksandra Lgockiego i Anieli ze Szczytnickich
- Rodzina Stanisława Lgockiego i Karoliny z Meysnerów
- Wieś w przededniu I wojny światowej
- Regulacja potoku Łopuszna
- I wojna światowa i odzyskanie niepodległości
- WIEŚ DO 1945 ROKU Z PÓŹNIEJSZYMI WAŻNYMI ZDARZENIAMI
- CZAS MIĘDZYWOJENNY
- Podział majątku dworskiego i losy Lgockich
- Kietlińscy – ostatni właściciele dworu
- Życie polityczne, gospodarcze i społeczne wsi
- Szkoła – Państwo Tischnerowie
- Parafia, kościół i cmentarz
- II WOJNA ŚWIATOWA
- PODSUMOWANIE RUCHU LUDNOŚCI
-
- Urodzenia, śluby, zgony
- Migracje wewnętrzne i emigracja
- ZAŁĄCZNIK. Tablice gruntowe i demograficzne
-
- Spis fotografii
- Spis tabel
- Spis tablic
- Spis diagramów
- Spis map
- Bibliografia
|